بلاک چین از دو کلمه بلوک و زنجیره ایجاد شده است. این فناوری در حقیقت زنجیرهای از بلوکهاست. به طور کلی بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات و گزارش توزیع شده و به صورت غیرمتمرکز است. بیتکوین اولین کاربرد از این فناوری بود و از بلاک چین برای ذخیره اطلاعات دارایی کاربران بهره برد. اگر بلاک چین یک سیستم عامل باشد، بیت کوین نرم افزاری برروی این سیستم عامل است. قابل ذکر است که در هر بلاک، هر اطلاعاتی میتواند ثبت شود؛ از جرم و جنایتهای یک فرد تا نمایش اطلاعات حساب برای داراییها مانند بیت کوین، در بلاک چین اطلاعات در بلاکها قرار میگیرند و با هم به صورت زنجیره ای مرتبط میشوند.
فناوری بلاک چین از طریق ایجاد امکان توزیع اطلاعات دیجیتال بدون کپی کردن آن، ستون فقرات نوع جدیدی از اینترنت را ایجاد کرد. در ابتدا برای پول دیجیتال بیتکوین طراحی شد، اما در حال حاضر جامعه فناوری در حال پیدا کردن دیگر کاربردهای بالقوه برای این فناوری است.
بلاک چین را میتوان در شبکههای عمومی (مجاز) یا خصوصی (مجاز) استفاده کرد. یک شبکه عمومی بلاک چین برای هرکسی که علاقمند به پیوستن و مشارکت در شبکه باشد، باز است. از طرف دیگر، یک شبکه خصوصی به بلاک چین فقط با دعوت میتواند پیوست شود و شرکتکنندگان توسط مبتکر شبکه اعتبار می یابند. بنابراین، یک شبکه خصوصی برای بلاک چین معمولاً یک شبکه مجاز است که محدودیتهایی را در مورد نوع مشارکت کنندگان واجد شرایط و یا معاملات ایجاد میکند.
بیت کوین، «طلای دیجیتال» نامگذاری شده است و دلایل خوبی نیز برای این امر وجوددارد. بلاک چین می تواند انواع دیگری از ارزش دیجیتال را ایجاد کند. مانند اینترنت (یا خودرو)، شما برای استفاده از بلاک چین لازم نیست بدانید چگونه کار می کند. با این حال، داشتن دانش اولیه در مورد این فناوری جدید به شما نشان خواهد داد که چرا انقلابی محسوب میشود.
طیف گستردهای از مبتکران با استفاده از فناوری بلاکچین راه حلهایی را ایجاد میکنند. رایج ترین آنها در اکوسیستم ارزهای رمزپایه (و ابزارهای مرتبط مانند کیف پول) فعال هستند. اینها اساساً نوعی پرداخت خرده فروشی را ارائه میدهند. طیف وسیعی از برنامههای کاربردی در مورد خدمات مالی در نظر گرفته شده است، خصوصاً مربوط به پرداختهای عمده فروشی/ کارگذاری بانکی، امور مالی تجارت و سایر اشکال معاملات بانکی.
بلاک چین یک دفترکل دیجیتالی غیرقابل تخریب از معاملات اقتصادی است که میتواند نه تنها برای ضبط معاملات مالی بلکه تقریبا برای ثبت هر دارایی ارزشمندی استفاده شود.
بلاکچین، فنّاوری جدیدی است که در بخشهای مختلف، باعث افزایش بهره وری و جهانی سازی میشود.
تکنولوژی بلاکچین پایگاه دادهای توزیع شده از رکوردها یا دفاتر کل خصوصی/ عمومی اشتراکی از تمام رویدادهای دیجیتالی است که اجرا شده و در میان عوامل شرکت کننده در بلاکچین به اشتراک گذاشته شده اند. با در نظر گرفته چهار مشخصه کلیدی عدم محلی سازی (تمرکز زدایی)، امنیت، قابلیت حسابرسی و اجرای هوشمند تکنولوژی بلاکچین از اکثر طراحیهای سیستمهای اطلاعاتی موجود متفاوت است.
به بیان دیگر این فن آوری، یک دفتر کل دیجیتالی رمزگذاری شده است که داده های معامله را در یک دفتر کل غیر متمرکز ذخیره میکند. این بلوکها برای ایجاد یک زنجیره تغییرناپذیر، به ترتیب زمانی به یکدیگر اضافه میشود که این زنجیره بین همه افراد شرکت کننده به اشتراک گذاشته می شود. چنین معماری ای، مزایایی مانند بهبود قابلیت ردیابی و افزایش اعتماد در یک زنجیره تامین را دارد.
بلاکچین اتکا به شخص ثالث را با شبکه های همتا به همتا کاهش میدهد. این فنآوری برای کاهش کلاهبرداری، اطلاعات را به ضورت تغییرناپذیر در دسترس همه شرکت کننده ها قرار می دهد.
در بلاکچین، به بیان دیگر یک عامل یک تراکنش جدید را برای اضافه شدن به بلاکچین به وجود میآورد. این تراکنش جدید، برای اعتبارسنجی و حسابرسی به شبکه مخابره میشود. هنگامی که اکثر گره ها این تراکنش را براساس قوانین تأیید شده از قبل مشخص شده در زنجیره تأیین کنند، این تراکنش جدید به عنوان یک بلوک جدید به زنجیره اضافه میشود. یک رکورد از آن تراکنش در چندین گره توزیع شده برای امنیت ذخیره میشود. در این بین، قرارداد هوشمند، به عنوان یک ویژگی کلیدی تکنولوژی بلاکچین، امکان اجرای معاملات قابل اعتماد بدون درگیری اشخاص ثالث را فراهم میکند.
یک اختلاف اصلی بین طراحی فعلی اینترنت و تکنولوژی بلاکچین، این است که اینترنت برای جابجایی اطلاعات (نه ارزش) و برای جابجایی کپی اشیاء (نه اطلاعات اصلی) طراحی شد. در بلاکچینها، ارزش در معاملات ثبت شده در دفتر کل اشتراکی ارائه شده و به وسیله فراهم کردن یک رکورد قابل تأیید دارای مهر زمانی از معاملات محافظت میشود، که اطلاعات ایمن و قابل حسابرسی را فراهم می کند. این معاملات از طریق فرایند اعتبارسنجی ظاهر میشوند که با قوانین مورد توافق همگان در شبکه سازگار است. هنگامی که رکورد جدید تأیید و به بلاکچین اضافه میشود، چندین کپی به شکلی تمرکز زدایی شده برای به وجود آوردن یک زنجیره قابل اعتماد ساخته میشوند.
تمرکز زدایی ویژگی مهم تکنولوژی بلاکچین و کاوشی در مورد هر گونه تقلب در اطلاعات است، که اعتبار اطلاعات را افزایش میدهد. حذف رکوردهای مجتمعاً نگهداری شده غیر عملی هستند و رکوردهای تأیید شده هر معامله از طریق دفترهای کل عمومی و خصوصی توزیع شده برای مشارکتکنندگان قابل دسترسی است. یک پایگاه داده متمرکز بیشتر در برابر هک شدن، فساد، یا خرابی آسیب پذیرتر است.
از آنجایی که هیچ نیازی به ارزیابی اعتماد واسطهها یا دیگر شرکتکنندگان در شبکه نیست، و اطلاعات به آسانی مشاهده و مقایسه میشوند، لذا اعتماد نتیجه اصلی تمرکز زدایی است.
این روش به هیچ رفتار خاصی از طرف شرکتکنندگان نیازی ندارد؛ در عوض، تکنولوژی اصلی، یکپارچگی سیستم را حتی در مواجه با تقلب یا بیکاری تضمین میکند. شرکتکنندگان قادر به دیدن دفترهای کل و تحلیل معاملات هستند. این ویژگی باعث شفافیت میشود، درحالی که به طور همزمان، ناشناسی را از طریق حفظ رکوردها به صورت رمز تضمین میکند. بلاکچینها میتوانند تعمیم یابند و برای اجرای یک مجموعه مورد توافق از قوانینی که هیچ کس، نه کاربران و نه اپراتورهای سیستم، نمیتوانند زیر پا بگذارند استفاده شوند. آنها به یک پلتفرم معماری سیستم منحصر بفرد برای کاربردهایی شامل چندین عضو که به اعتماد کمی به یکدیگر نیاز دارند متکی هستند؛ برای مثال، زنجیرههای تأمین تکه تکه.
بسته به کاربرد این تکنولوژی، طراحی بلاکچین متفاوت است و میتواند دفترهای کل و شبکههای (مجاز) خصوصی یا عمومی (بدون مجوز) را شکل دهد. طراحی آنها از نظر بازیکنان شبکه و قوانین برای حفظ بلاکچین متفاوت است. در یک بلاکچین خصوصی یا بسته، طرفها یکدیگر را میشناسند و هیچ حالت ناشناسی وجود ندارد، مانند یک شبکه زنجیره تأمین با موجودیتهای شناخته شده که برا ی تولید و توزیع محصولات کا ر میکنند. در این مورد، نقشهای جدیدی وجود خواهد داشت مانند گواهیکنندگان، که گواهیهایی برای شرکت کنندگان در شبکه زنجیره تأمین فراهم میکنند و از این شبکه خصوصی نگهداری میکنند. در یک بلاکچین عمومی یا باز، برای اینکه به کاربران اجازه ورود به شبکه و ثبت معاملاتشان با چندین کاربر ناشناس داده شود، روشهای رمزنگاری برای حفظ اعتماد اعمال میشوند.
در این بین، یک نسل جدید از کاربردهای معامله که باعث به وجود آمدن اعتماد، جوابگویی، و شفافیت میشوند، به وسیله تکنولوژی بلاکچین ترویج داده میشوند؛ این کاربردها به وسیله قرارداد هوشمند مدیریت میشوند. یک قرارداد هوشمند معمولاً یک برنامه نرمافزاری است که قوانین و سیاستها را برای مذاکره در مورد شرایط و عملهای بین طرفها ذخیره میکند. قرارداد هوشمند به صورت خودکار تأیید میکند که شرایط قراردادی ارضا شدهاند و معاملات را اجرا میکند. منطق یک قرارداد هوشمند به وسیله شبکه بازیکنانی اجرا میشود که در مورد نتیجه اجرای قرارداد به اتفاق نظر میرسند. اگر شرایط قراردادی شبکه عمومی یا خصوصی آن ارضا شود، قرارداد کد خود را هر زمان که از یک بازیکن در شبکه یا از یک قرارداد دیگر پیامی دریافت کند اجرا میکند و دفترهای کل را متناسب با آن پیام بروزرسانی مینماید.
تکنولوژی بلاکچین در ابتدا به عنوان یک پلتفرم برای مدیریت بیتکوین، که یک ارز رمزنگاری شده است، معرفی شد. قطع نظر از ارز دیجیتال، تکنولوژی بلاکچین یک الگوی جریان اطلاعات و محاسباتی جدید است که با نتایج وسیعی برای پیشرفت آتی در لجستیک و مدیریت زنجیره تأمین همراه است.
بلاکچین به دو نوع عمومی و خصوصی تقسیم میشود:
-نوع عمومی آن به شکلی است که عموم جامعه قابلیت اتصال و تراکنش مشاهده داده پیامهای ذخیره شده در آن را دارند.
-بلاکچین خصوصی، به صورتی است که تنها افراد دارای مجوز، قابلیت اتصال و ایفای نقش در آن را دارند. این نوع از بلاکچین هیچ ارتباطی با بلاکچین عمومی نداشته و حتی انتقال اطلاعات از این نوع به نوع عمومی آن نیازمند کپی داده پیام های مذکور به صورت مجدد در بلاکچین عمومی است. از این رو اطلاعات طبقه بندی شده سازمانهای دولتی قابلیت ذخیرهسازی در بلاکچین خصوصی را دارد. این اطلاعات جز از طریق افرادی که مجوزهای لازم را داشته باشند قابلیت بازخوانی و مشاهده را نداشته و این امر امنیت اطلاعات مذکور را حفظ خواهد کرد.