سنتزپژوهی

سنتزپژوهی (Research synthesis) شکل خاصی از مرور پژوهش به روش کیفی است که اشاره به ساخت یک کل درون چیزی، فراتر از دلالت بخش‌های مجزا دارد. هدف از سنتز‌پژوهی تولید دانش جدید از طریق روشن ساختن روابط و تنش‌ها‌ و اختلافات بین گزارشات مطالعات منفردی است که بیش از این دیده نشده‌اند. این روش شامل انتخاب هدفمند، مرور، تحلیل و ترکیب گزارشات پژوهشی دست اول در یک موضوع مشابه است. این روش به صورت کدگذاری مقالات و تحقیقات همراستا انجام می شود.

سنتز‌پژوهی معمولاً به نظریه‌های مرتبط توجه دارد، به تحلیل انتقادی پژوهش‌های تحت پوشش خود می‌پردازد، و برای حل تناقضات در ادبیات و همچنین شناسایی مسائل محوری برای پژوهش آتی تلاش می‌کند. این روش شباهت زیادی به تحلیل فراترکیب و فراقوم نگاری دارد. معمولا این روش با روش هایی مانند فراتحلیل انجام می شود. در نهایت نیز با تکنیک مثلث سازی به اجماع می رسد

فرایند سنتزپژوهی

برای تعیین میزان کفایت دانش حاصل از فرایند سنتز پژوهی، چهار ملاک را به ترتیب زیر ارائه می‌دهد:

۱) به متغیرها و تعامل مهم توجه داشته باشد (شمول).

۲) از اصطلاحاتی بهره گیرد که معانی مبهم نداشته باشند (دو پهلو نبودن).

۳) راهنمایی بر عمل باشد (عملی بودن).

۴) معرف نوعی توافق جمعی باشد که برای پژوهشگران و دست اندرکاران قابل قبول بوده و با نیازهای ایشان مرتبط باشد (اجماع)

مراحل سنتز پژوهی

سنتز پژوهی شامل شش مرحله است. شایان ذکر است که چنانچه خواهیم دید، جامعه، نمونه، شیوه‌ی نمونه برداری و تحلیل در فرایند این شش مرحله، تعریف و مشخص شده‌اند.

مرحله اول- تعیین معیارهای ورود: برای اینکه مطالعه‌ای بتواند در یک سنتزپژوهی مورد استفاده قرار گیرد باید دارای یک سری ویژگی‌ها باشد. به این ویژگی‌ها که بر اساس هدف و یا سؤال سنتز‌پژوهی تعین می‌شوند، معیارهای ورود یا شایستگی گفته می‌شود.

مرحله دوم- جستجو: در این مرحله از سنتز پژوهی ابتدا کلید واژه‌‌ها تعیین و تعریف می‌شود؛ کلیدواژه‌های مربوط به موضوع تحقیق که در اهداف و سئوالات تحقیق مشخصاً اشاره شده است.

مرحله سوم-غربالگری: برای اطمینان از اینکه پژوهش‌هایی که در مرحله جستجو شناسایی و انتخاب شده در سنتز پژوهی بودند، از معیارهای ورود (مرحله اول) برخوردار می‌باشند، در یک فرایند غربالگری دو مرحله‌‌ای، داوری و گزینش می‌شوند؛ بدین صورت که ابتدا چکیده گزارش پژوهش‌ها بررسی و در مرحله بعد، از بین پژوهش‌های باقی‌مانده، جهت بررسی دقیق‌تر و عمیق‌تر، متن کامل پژوهش‌ها مورد مداقه قرار می‌گیرد.

مرحله چهارم-کدگذاری و نقشه‌برداری: هر چند  در سنتز پژوهی معیارهای ورود و غربالگری را می‌توان شکلی از سنجش پژوهش‌ها دانست اما سنجش واقعی بعد از مرحله کدگذاری و نقشه‌برداری اتفاق می‌افتد چرا‌ که تنها بعد از این مرحله می‌باشد که اطلاعات کافی برای مرحله ارزیابی پژوهش‌ها (مرحله پنجم) موجود است. در این مرحله، پژوهش‌‌های غربال‌شده، بر اساس ویژگی‌های آنها هم‌چون طرح و روش، سؤالات و متغیرهای وابسته، نوع مداخله، جامعه و نمونه، روش‌های گردآوری و تحلیل داد‌ه‌ها و یافته‌ها، مرتب می‌شوند از اطلاعات گردآوری شده در این مرحله برای ارزیابی اسناد و مطالعات بر اساس معیارهای کیفیت و ارتباط (مرحله پنجم) استفاده می‌شود.

مرحله پنجم- ارزیابی: در این مرحله، پژوهش‌ها بر اساس دو معیار کلی کیفیت و مرتبط‌بودن (متناسب با هدف بودن) مورد تحلیل و واکاوی انتقادی قرار می‌گیرند؛ بدین معنا که پژوهش‌ها از طریق سئوالاتی چون: آیا تمرکز پژوهش با هدف سنتزپژوهی حاضر سازگار است؟ آیا با توجه به ویژگی‌های پژوهش (از جمله ویژگی‌های نمونه، ماهیت مداخله، نوع ابزار استفاده شده و …) می‌توان آن را متناسب با سؤال سنتز پژوهی حاضر دانست؟ آیا روشی که در پژوهش برای پاسخ به سؤال‌ها انتخاب شده بود، مناسب است؟ آیا پژوهش به‌خوبی اجرا شده؟، آیا داده‌ها به خوبی تحلیل یا تفسیر شده است؟، مورد داوری قرار می‌گیرد و در نهایت معتبرترین و مرتبط‌ترین آنها، انتخاب می‌شود.

مرحله ششم-سنتز: سنتز تجمیعی و سنتز ترکیبی، دو رویکرد اصلی در سنتزپژوهی است. سنتزپژوهی تجمیعی به دنبال جمع ­کردن (مجموع‌کردن) یافته‌های پژوهش‌های دست اول برای آزمون نظریه‌ها یا فرضیه‌ها است. این نوع سنتز که عموماً شکل قیاسی دارند، به دنبال ترکیب‌کردن مطالعات همگن می‌باشند. در مقابل، سنتز‌پژوهی ترکیبی که رویکرد مطالعه حاضر می‌باشد، فرایندی تفسیری است که مستلزم بررسی الگوها در داده‌ها یا تفسیر مفاهیم جهت تولید سطح بالاتری از تبیین‌ها می‌باشد. این رویکرد از سنتز را می‌توان به موزاییکی تشبیه نمود که درآن یافته‌های مطالعات برای ایجاد یک کل منسجم، در یکدیگر جای می‌گیرند. هدف در این جا خلق الگویی جدید و متفاوت می‌باشد. چنانچه روشن است، سنتز پژوهی ترکیبی یک فرایند استقرایی است.

منبع

bmcmedresmethodol.biomedcentral.com

Barnett-Page, E., Thomas, J. Methods for the synthesis of qualitative research: a critical review. BMC Med Res Methodol ۹, ۵۹ (۲۰۰۹). https://doi.org/10.1186/1471-2288-9-59

برای آموزش روش سنتزپژوهی روی لینک زیر کلیک کنید:

آموزش سنتزپژوهی