جستجو
ارز مجازی نوعی دارایی مالی است که بر بستری دیجیتال، غیرمتمرکز و شفاف به نام زنجیره بلوک موجودیت می‌یابد. این دارایی‌ها می‌توانند در شرایطی کارکرد پولی به خود بگیرند. ارز مجازی یک مفهوم عام برای انواع گوناگونی از ارزهاست. ارز مجازی ازاین‌جهت که غیرملموس است نوعی ارز دیجیتال محسوب می‌شود. وجه تمایز آن این است که پول دیجیتال نماینده اسکناس‌های بانکی است. فقط سازوکار آن غیر فیزیکی شده است. درحالی‌که ارز مجازی هیچ‌گونه ارتباطی با پول بانکی نداشته و یک ارز جدید با سازوکار منحصربه‌فرد است. البته گاهی در پژوهش‌های موردبررسی به‌جای پول مجازی، پول دیجیتال نیز به‌کاربرده می‌شود زیرا واژه مجازی مفهوم منفی را در مقابل حقیقی به ذهن انتقال می‌دهد.
ارز مجازی غیرقابل‌تبدیل به‌هیچ‌عنوان امکان تبدیل به پول‌های بانکی ندارند؛ همانند پول‌هایی که دربازی‌های رایانه‌ای و یا موبایلی کسب می‌شوند و فقط امکان خرج در همان بازی را دارند و اصطلاحاً به آن‌ها سکه بازی گفته می‌شود. این ارزها به‌صورت متمرکز هستند یعنی یک‌نهاد مرکزی (مثلاً سازنده بازی)، آن را منتشر می‌کند و دفتر کل را نزد خود نگه می‌دارد که E-gold معروف‌ترین آن‌ها است؛ اما در مقابل پول مجازی قابل‌تبدیل، امکان تبدیل به پول‌های حقیقی و بالعکس را دارد و از آن برای خرید کالا و خدمات حقیقی و مجازی می‌توان بهره برد.
طرح‌های ارز مجازی را می‌توان به‌عنوان نوعی پول الکترونیکی در نظر گرفت که برای انجام معاملات در دنیای آنلاین استفاده می‌شوند. بااین‌حال لازم است تمایزی روشن‌بین طرح‌های پولی مجازی و پول الکترونیکی ایجاد کرد. طبق دستورالعمل بانک مرکزی اروپا در سال ۲۰۰۹، پول الکترونیکی یک ارزش مالی است که توسط ادعای صادرکننده آن در مقابل دریافت مبلغی برابر ارزش مبلغ آن پول الکترونیک، صادرشده است و به‌عنوان وسیله‌ای برای پرداخت به شرکت‌هایی غیر از شرکت صادرکننده آن استفاده می‌شود.
علیرغم اینکه برخی از معیارهای پول الکترونیک توسط پول‌های مجازی نیز برآورده شده است، اما تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد. در طرح‌های پول الکترونیکی، پیوند میان پول الکترونیکی و پول سنتی حفظ‌شده است و پایه قانونی دارد، زیرا معادل ارزش آن‌ها پول واقعی ذخیره‌شده است. در طرح‌های پولی مجازی واحد محاسبه به یک واحد مجازی تبدیل می‌شود.
اولین نکته مهم این است که طرح‌های ارز مجازی به یک نرخ ارز ویژه‌ای که ممکن است نوسان داشته باشد، تکیه می‌کنند، زیرا ارزش ارز مجازی معمولاً بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. دوم اینکه ارتباط طرح‌های پولی مجازی با پول سنتی می‌تواند در بعضی موارد مبهم و مشکل‌ساز باشد به‌خصوص زمان تبدیل پول مجازی به پول سنتی این امر مشهودتر است.
بیت کوین یک ارز مجازی است که از یک سیستم فردبه‌فرد و رمزگذاری شده برای تأیید و انجام تراکنش‌ها به‌جای اعتماد به یک‌نهاد واسط استفاده می‌کند. با اختراع بیت کوین برای اولین بار، پرداخت‌ها بدون دخالت و هزینه نهاد مرکزی صورت پذیرفت. بیت کوین همانند سایر پرداخت‌های دیجیتالی مانند پی پل نیست که همان پول بی‌پشتوانه را با مکانیسم دیجیتال منتقل و پرداخت کند. بلکه بیت کوین به‌خودی‌خود پولی است که پشتوانه آن ملموس و فیزیکی نیست، بلکه در فضای دیجیتال رقم می‌خورد که به‌نوعی کارکردهای اصلی اقتصادی پول را می‌تواند ایفا کند.
در بیت کوین تمامی تراکنش‌ها در یک دفتر کل عمومی نوشته می‌شود. این دفتر کاملاً شفاف بوده و در اختیار همگان قرار دارد و هرکسی در هرزمانی می‌تواند کلیه تراکنش‌های بیت کوین را از این طریق ردیابی کند. به این دفتر که برای همگان در دسترس است بلاک چین (زنجیره بلوکی)، می‌گویند. این در حالی است که طرفین معامله با اسم واقعی خود در دفتر کل قابل‌ردیابی نیستند، بلکه از طریق رشته‌ای از حروف و اعداد مشخص هستند. دفتر کل توسط تمامی اعضای بیت کوین به‌روزرسانی می‌شود.
