نرم افزار CMA

نرم‌ افزار CMA، مخفف (comprehensive meta-analysis)، یکی از جامع‌ ترین نرم‌ افزار های متا آنالیز یا فراتحلیل در دنیا است. این نرم افزار می تواند تحلیل داده هایی با طبقات و گونه های مختلف (داده های پیوسته، دووجهی و همبستگی) و تحلیل هایی مانند متغیر تعدیل کننده، اثرات ترکیبی واریانس و فرارگرسیون را در اختیار پژوهشگر قرار دهد. مطالعات متاآنالیز از جمله تحقیقات بسیار با اعتبار در سطح جهان است. معمولا مقالاتی که شیوه فراتحلیل را در روش پژوهش و تحلیل آماری استفاده می‌کنند، با سهولت و سرعت بیشتری در نشریات علمی چاپ می شوند. بمیزان ارجاعات (Citations) به مقالات متاآنالیز یا مرور سیستماتیک، چهار برابر مقالات اولیه (Original) است.

نرم‌افزارها و سامانه‌های بسیاری وجود دارند که در مراحل مختلف گردآوری، سازماندهی، تجزیه تحلیل و ارائه گزارش نهایی در متاآنالیز استفاده می‌شوند. نرم‌افزار Comprehensive Meta-Analysis به اختصار (CMA) یکی از جامع‌ترین نرم‌افزارهای متاآنالیز در دنیا است. در این فرادرس، تلاش شده است تا بر اساس سر فصل استاندارد و بین‌المللی ارائه شده توسط سازمان مولف نرم‌افزار CMA، کلیه مراحل این کار را به صورت عملی، علمی و قدم به قدم به زبانی ساده و به گونه‌ای که مناسب همه رشته‌های تحصیلی باشد، ارائه شود.

این بسته نرم افزار تحت ویندوز توسط برون استین و همکاران (۲۰۰۰)، توسعه یافته است. این نرم افزار قدرت داده خوانی بالا، قابلیت استفاده از داده نرم افزارهای دیگر، تبدیل و ارسال داده ها نموداردها به سایر نرم افزارهای عمومی و تخصصی برخوردار است.

معرفی نرم افزار جامع فراتحلیل یا CMA

نرم افزار CMA از ظرفیت بالایی برای ارائه و نمایش در قابل نمودارها، پلات ها و سایر ابزارهای نمایشی برخوردار است. این برنامه به محقق اجازه می دهد که یک صفحه گسترده از داده ها فراهم کند و با فرمان آنها را اجرا نماید. نقطه قوت آن، انعطاف پذیری آن در کار با اشکال مختلف ورود داده ها است. همچنین قابلیت انتقال خروجی ها مانند نمودار جنگل به سایر فرمت ها مانند مایکروسافت word وجود دارد.

این برنامه اهداف آموزشی هم دارد. به عنوان مثال دارای گزینه ای است که فرمول های استفاده شده برای محاسبه اندازه اثرات یا چگونگی ترکیب این اندازه اثرات مختلف را نشان می دهد. در حال حاضر محقق می تواند در ۱۰۰ شکل مختلف اطلاعات خود را برای محاسبه اندازه اثر وارد برنامه کنند. نسخه آزمایشی این نرم افزار از سایت www.meta-analysis.com قابل دانلود است. ویژگی ها نرم افزار CMA عبارتند از:

-امکان وارد کردن اطلاعات به صورت دستی و یا دریافت اطلاعات از سایر نرم افزارها و بانک های اطلاعاتی موجود

-انجام تحقیقات پیشرفته و پشتیبانی از تعداد زیادی زیرگروه، نتیجه، بردهای زمانی مختلف و سنجش ها و …

-محاسبه خودکار و سریع اندازه تاثیر (effect size)

-پشتیبانی از بیش از ۱۰۰ فرمت اطلاعاتی مختلف

-نمایش کامل اطلاعات مرتبط با فرمول ها و شیوه های محاسباتی نرم افزار

-امکان آنالیز و محاسبه فرمت های مختلف اطلاعاتی

-امکان انتخاب مدل های محاسباتی مختلف

ورود داده به نرم افزار CMA

نرم افزار از یک صفحه گسترده برای وارد کردن اطلاعات استفاده می کند و نیازمند تعریف ستون هایی خاص برای اسامی و اطلاعات از سوی کاربر است. در شکل زیر، صفحه اول نرم افزار بعد از باز شدن آن مشاهده می شود.

در ادامه براساس شکل زیر برای ایجاد ستون اسامی تحقیات از مسیر Insert… Column for گزینه Study name را انتخاب کنید.

در شکل ایجاد یک ستون در نرم افزار مشاهده می شود.

ایجاد ویزارد اندازه اثر

از مسیر Insert… Column for… Effect size data ستونی را برای داده های اندازه اثر ایجاد کنید. این امر سبب یک ویزارد می شود که امکان گزینش فرمت مطلوب را برای کاربر فراهم می آورد.

بعد از انجام این مرحله، شکل زیر ظاهر می شود که بیانگر این است که اگر پیش از این اطلاعت مرتبط با اندازه اثر را محاسبه کردید می توانید آن را به طور مستقیم وارد کنید یا اطلاعات مختصری وارد کنید تا برنامه به صورت خودکار اندازه اثر را محاسبه کند.

انتخاب ورود مستقیم اندازه اثرات یا وارد کردن اطلاعات برای محاسبه آن

در این قسمت گزینه دوم (وارد کردن اطلاعات برای محاسبه اندازه اثر ) را انتخاب و گزینه NEXT را اجرا می کنیم.

در صفحه دوم ویزارد امکان گزینش نوع اطلاعات ورودی برای کاربر فراهم است که شامل چهار مرود می شود که معمولا پیش فرض قبول می شود. پس از آن گزینه NEXT اجرا می شود. در شکل زیر، صفحه سوم ویزارد اندازه اثر بیانگر فهرست انتخاب هایی است که به طور سلسله مراتبی تنظیم شده اند. در نمونه در حال اجرا، مسیر همبستگی و از زیر مسیر محاسبه اندازه اثر، گزینه همبستگی و حجم نمونه را انتخاب می کنیم و گزینه NEXT را اجرا می کنیم.

در مرحله بعد مطابق شکل، در قسمت column names ستون ها را برحسب اطلاعاتی که قرار است وارد کنید، تعریف می نمایید. برای مثال برای همبستگی گزینه B جهت اندازه اثر نمونه گزینه C و برای جهت اثر گزینه D را انتخاب می کنیم. دکمه FINISH را که فعال شده می زنیم. گزینه A به نام مطالعه اختصاص یافت، تعریف گزینه در این قسمت از B شروع شد.

پس از زدن دکمه FINISH در ستون های موجود در صفحه اصلی برنامه تغییراتی ایجاد می شود. ستون های سفید برای ورود اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد و ستون های زرد، اندازه اثر محاسبه شده را نمایش می دهد. در این مرحله کاربر اطلاعاتی حاصل از تحقیقات را در قسمت های نام مطالعه، همبستگی، حجم نمونه و جهت اثر وارد می کند. خود برنامه قسمت های زرد رنگ را محاسبه می کند.