تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP

تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP

تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP مخفف  Interpretive ranking process یک روش تصمیم گیری چند معیاره بر اساس مقایسه زوجی به روش تفسیری است. به دلیل مقایسه های زوجی، تعداد تفسیرهایی که باید برای n متغیر رتبه بندی انجام شود n(n-1)/2 است تا تسلط بر هر متغیر یا معیار مرجع ایجاد شود. تکنیک IRP یک روش دانش فشرده است و بنابراین تعداد زیادی از مقایسه‌ها محدودیتی را در تعداد رتبه‌بندی و همچنین متغیرهای مرجع در طراحی مسئله تصمیم‌گیری در نظر می‌گیرند.

تکنیک IRP یک روش ابتکاری است که از منطق تحلیل فرآیند انتخابی با فرآیند شهودی ترکیب می کند. این روش بر مبنای نقاط قوت رویکرد مقایسه زوجی ساعتی (۱۹۷۷)، می باشد که حجم بالای سردرگمی های شناختی را به حداقل میرساند. این روش از ماتریس تفسیری و مقایسات زوجی تفسیری داخل ماتریس به عنوان یک ابزار پایه ای استفاده میکند. این روش از این طریق که خبرگان مجبور میشوند علت منطق تفسیری غلبه یک عامل بر عامل دیگر در هر مقایسه زوجی را شفاف بیان کنند، بر نقص AHP مرسوم که تفسیر قضاوتهای خبرگان برای محقق و استفاده کننده مبهم باقی می ماند، فائق می آید. علاوه بر این،IRP به اطلاعات در مورد میزان تسلط و غلبه عوامل بر هم نیازی ندارد

فرآیند تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP

۱-شناسایی دو مجموعه از متغیرها

۲-تعیین روابط مفهومی میان دو مجموعه از متغیرها

۳-توسعه ماتریس روابط متقابل میان دو مجموعه از متغیرها

۳-تبدیل ماتریس روابط متقابل به یک ماتریس تفسیری

۴-انجام رتبه بندی و تفسیر رتبه ها در قالب تعداد روابط تسلط

۵-اعتبارسنجی رتبه های بدست آمده

۶-ارائه گرافیکی رتبه‌های به دست آمده به‌صورت چارچوب رتبه بندی تفسیری

۷-تفسیر ترتیب رتبه‌ها و استفاده از نتایج به منظور پیشنهاد اقدامات کاربردی

آموزش تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP

گام اول در تکنیک IRP این است که از دو مجموعه متغیر استفاده می­ کند؛ یک مجموعه از متغیرهایی است که باید رتبه بندی شوند و مجموعه دیگر مجموعه متغیرهای مرجعی است که اساس این رتبه بندی را فراهم می­آورند. بنابراین، متغیرهای استفاده شده در ISM و IRP یکی است با این تفاوت که در IRP مقایسات زوجی بر مبنای حوزه ­های عملکردی صورت می گیرد.

گام دوم توسعه ماتریس روابط متقابل است.  ماتریس روابط متقابل وجود و یا عدم وجود رابطه میان هر اقدام و عملکرد را نشان میدهد. عدد ۱ وجود رابطه و عدد ۰ عدم وجود رابطه را تعریف میکند.

ماتریس روابط متقابل در تکنیک IRP
ماتریس روابط متقابل در تکنیک IRP

گام سوم تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP تفسیر روابط است. ماتریس روابط متقابل به یک ماتریس روابط متقابل تفسیری از طریق توصیف تمام اعداد  درج شده در جدول ماتریس روابط متقابل تفسیری در قالب جملات تفسیری تبدیل میگردد.

نمونه ماتریس منطقی در IRP
نمونه ماتریس منطقی در IRP

گام چهارم تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP، مقایسات زوجی است. ماتریس تفسیری برای مقایسه توانمند سازها با توجه به متغیرهای مرجع(متغیرهای عملکردی) مورد استفاده واقع میگردد. برای مثال، توانمند ساز L1 با توانمند ساز L2 با توجه به متغیرهای عملکردی P1- P2 P3 P4  مقایسه میگردد. اگر در مقایسه دو توانمند ساز با توجه به یک متغیر عملکردی مشخص هر دو عدد ۱ ثبت شده باشد، با توجه به نظرات خبرگان و ماتریس تفسیری تسلط دو توانمند ساز در آن حوزه عملکرد تعیین می گردد. برای مثال، هم L1 و هم L2 با متغیر عملکرد P4 رابطه دارند، اما بر اساس ماتریس تفسیری به دست آمده در این حوزه توانمند ساز L2 بر L1 تسلط دارد.

نمونه ای از تفسیر روابط
نمونه ای از تفسیر روابط

تاکید می شود در مقایسات زوجی، متغیرهایی که باید رتبه بندی شوند مستقیما با هم مقایسه نمی شوند بلکه روابط بین آنها بر اساس متغیرهای عملکردی مقایسه می گردد.

گام پنجم توسعه ماتریس تسلط است.  روابط تسلط در قالب ماتریس تسلط خلاصه می گردد. هر سلول در این ماتریس تعداد عملکردهایی که یک متغیر رتبه بندی(توانمندساز) در آن حوزه بر متغیر رتبه بندی دیگری تسلط پیدا می کند. یا تحت سلطه متغیر رتبه بندی دیگری قرار می گیرد را نشان می دهد. خالص تسلط برای یک متغیر رتبه بندی از طریق رابطه D-Bمحاسبه میگردد.  که D تعداد کل دفعاتی است که متغیر عملکردی بر سایر متغیرها تسلط پیدا میکند.  B تعداد کل دفعاتی است که متغیر رتبه بندی تحت تسلط دیگر متغیرهای رتبه بندی قرار می گیرد. متغیر رتبه بندی ای که بالاترین خالص تسلط را داشته باشد در رتبه ۱ قرار می گیرد.

توسعه ماتریس تسلط در تکنیک IRP
توسعه ماتریس تسلط در تکنیک IRP

در نهایت تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP ارائه گرافیکی رتبه‌های به دست آمده به‌صورت چارچوب رتبه بندی تفسیری انجام می شود.

شبکه گرافی در تکنیک IRP
شبکه گرافی در تکنیک IRP

براساس شبکه گرافی تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP، تشکیل شده، روابط به صورت ترکیبی، تفسیر می شوند.

منبع

link.springer.com.

www.proquest.com

برای آموزش بیشتر تکنیک رتبه‌بندی تفسیری IRP فرایند رتبه بندی تفسیری بر روی لینک های زیر کلیک نمایید.

IRP-Sushil

Interpretive ranking process

 

مدیر آماری-مشاوره آماری-STATISTICAL-CONSULTING

۲ نظر

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

مدیر آماری