علم سنجی در bibliometrix برای تحلیل بیبلیومتریک به صورت تخصصی در نرم افزار برنامه نویسی R انجام می شود. همان طور که در معرفی کتابخانه Bibliometrix بیان شد، کتابخانه Bibliometrix در محیط برنامه‌نویسی R از قدرتمندترین نرم‌افزارهای علم‌سنجی است. مهم ترین دستور در این پکیج نرم افزاری دستور biblioshiny است.

این کتابخانه در نرم افزار R فراخوانی می شود. به نوعی یک بسته نرم افزاری R است. بسته های نرم افزاری مبتنی بر R در واقع فرامین و توابعی هستند که توسط کاربران R توسعه داده می شوند. تحت قوانین و شرایط خاصی به شکل بسته های نرم افزاری قابل اجرا در R که به راحتی قابل اشتراک گذاری می باشند، در می آیند.

روش های  علم سنجی در bibliometrix

می توان گفت علم سنجی در bibliometrix یک ابزار R برای تجزیه و تحلیل نقشه های علمی جامع است. آریا و همکاران (۲۰۱۷)، در مقاله ای که در ادامه این صفحه آمده است، به صورت کامل، به تشریح این تکنیک و نرم افزار پرداخته است. با اجرای دستور biblioshiny ، پنجره تحت وب زیر باز می شود.

روش های رایج تحلیل علم سنجی در bibliometrix در شکل زیر نشان داده شده است.

نرم افزار فرمت های سایت های web of science, scopuc, dimentions, lens, cochrane linrary را برای تحلیل علم سنجی قبول می کند. همچنین برای تحلیل دیگر فایل ها باید از فرمت اکسل یا فرمت مخصوص نرم افزار R خروجی داده ورودی تهیه کرد. مهم ترین خروجی در این نرم افزار پسوند bib  است.

نوار بار اصلی در کتابخانه bibliometrix  در شکل نشان داده شده است و همچنین دستورهای مهم در این سربرگ ها نیز مشخص شده است.

bibliometrix  از مراحل اصلی گردش کار نقشه برداری علمی توصیه شده پشتیبانی می کند. براساس مراحل پیشنهادی ابتدا جمع آوری داده انجام می شود. پس از آن آنالیز و تحلیل داده ها انجام می شود و در نهایت تصویرسازی نتایج به دست آمده مشخص می شود. دندوگرام و نقشه فاکتوریل، نقشه شبکه و هبستوری گرام از مهم ترین مراحل تصویرسازی نتایج در علم سنجی در bibliometrix محسوب می شود.

همچنین نرم افزار BIBLIOSHINY از حروف اختصاری برای توصیف مدل استفاده می کند.

مقالاتی که وارد نرم افزار می شوند، می توانند براساس سال، نوع مقاله، ارجاعات و منبع فیلتر شوند.

انواع علم سنجی در bibliometrix

در برنامه BIBLIOSHINY، تحلیل های علم سنجی و بیبلیومتریک به صورت تحلیل های هم واژگانی، هم نویسندگی، هم تألیفی، و هم استنادی انجام می شود. منوهای مرتبط با این تحلیل ها در شکل مشخص شده است.

در تحلیل های هم استاندی، خوشه های شناسایی شده مراجع و استنادات پایه فکری و شناختی زیرحوزه های مختلف موضوه یا رشته علمی را مشخص می نمایند.

از سوی دیگر در تحلیل های هو واژگانی خوشه های شناسایی شده از اطلاعات متنی را می توان به عنوان  گروه های مفهومی موضوعات مختلف بررسی شده توسط پژوهشگران دانست.

فرضیه مهم دیگر در نگاشت علم و دیداری سازی حوزه دانش، این است که هم رخداده ها، شاخص های ارتباطی هستند.

منبع

Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of Informetrics , ۱۱(۴), ۹۵۹-۹۷۵.

www.bibliometrix.org

www.rstudio.com