نرم افزار VOSviewer یک ابزار نرم افزاری برای ساخت و تجسم شبکه های کتابسنجی یا روش بیبلیومتیریک است. این شبکه‌ها ممکن است شامل مجلات، پژوهشگران یا نشریات خصوصی باشند و می‌توانند بر اساس استناد، پیوند کتابشناختی، استناد مشترک یا روابط هم‌نویسندگی ساخته شوند. نرم افزار VOSviewer همچنین قابلیت متن کاوی را ارائه می دهد که می تواند برای ساخت و تجسم شبکه های همزمان عبارات مهم استخراج شده از مجموعه ای از ادبیات علمی استفاده شود.

بیبلیومتریک یا کتابسنجی یک نوع روش سنجش آماری است و الگوی ارتباطی میان نویسندگان و متون را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، رابطه‌ای که میان نویسندگان و منابع وجود دارد با استفاده از روش‌های آماری مانند توزیع پراکندگی، تحلیل استنادی و جز آن سنجیده و تعیین می‌شوند. بنابراین، هدف کتابسنجی انجام نوعی تحلیل کمی روی منابع گوناگون همانند کتاب، منابع دیداری و شنیداری، و دیگر انواع منابع است.

نقشه تجسم شبکه در نرم افزار VOSviewer

نقشه های علمی یا نقشه های کتابسنجی یکی از مهم ترین موضوعات در حوزه موضوعی کتابسنجی هستند. این نقشه ها نشان می دهند که چگونه موضوعات، نویسندگان، کشورها و مدارک علمی به یکدیگر مرتبط هستند. استفاده از نقشه های کتابسنجی، برای تعیین حدود حوزه های موضوعی و شناسایی ساختار و تکامل آن به کار می رود. همچنین از نقشه های کتابسنجی برای تجزیه و تحلیل داده های علمی و کشف الگوی پنهان استفاده می شود. نرم افزار VOSviewer  برای اهداف زیر استفاده می شود:

-مصورسازی اطلاعات

-تشکیل تصاویر قابل فهم و پردازش اطلاعات

توانایی های نرم افزار VOSviewer

-نرم افزار کم حجم و پر قدرت

-دسترسی به منابع داده ها، گردآوری داده ها

-تحلیل داده ها، مصور سازی و گزارش نتایج

-داشتن خروجی های متناسب با نیاز محققین

-امکان ذخیره سازی اطلاعات در فرمت های مختلف

-بررسی های نقشه های بزرگ

استخراج داده از پایگاه های داده های علمی

دادههای مورد نیاز تحلیل های بیبلیومتریک را میتوان از پایگاههای تحقیق  Scopus و Web of Science (WoS) ،Research Gate ،Google Scholar  استخراج کرد.

استخراج داده از پایگاه های داده علمی Web of Science (WoS)

استخراج داده از پایگاه های داده علمی Scopus

استخراج داده از پایگاه های داده علمی Dimentions

استخراج داده از پایگاه های داده علمی Lens

استخراج داده از پایگاه های داده علمی Pubmeds

امکانات لازم برای نصب نرم افزار VOSviewer

-سخت افزار مناسب و به روز

-مجهز بودن کامپیوتر به نرم افزار جاوا(Java 8)  و بالاتر

-دانلود نرم افزار از سایت

منبع

www.vosviewer.com

M. J. Cobo, A. G. López-Herrera, E. Herrera-Viedma, and F. Herrera, “SciMAT: A new science mapping analysis software tool,” Journal of the American Society for Information Science and Technology, vol. 63, no. 8, pp. 1609-1630, 2012, doi: https://doi.org/10.1002/asi.22688.