نمونه گیری گلوله برفی (Snowball sampling) یا نمونه گیری ارجاعی زنجیره ای به عنوان یک روش نمونه گیری غیراحتمالی است که در آن نمونه ها دارای صفات خاصی هستند. این یک تکنیک نمونهگیری است که در آن افراد موجود برای استخدام نمونههای مورد نیاز برای یک مطالعه تحقیقاتی ارجاع میدهند.به عنوان مثال، اگر در حال مطالعه میزان رضایت مشتری در میان اعضای یک باشگاه نخبه کشوری هستید، جمع آوری منابع داده اولیه برای شما بسیار دشوار خواهد بود، مگر اینکه یکی از اعضای باشگاه موافقت کند که مستقیماً با شما گفتگو کند و ارتباط برقرار کند. در نتیجه بتوان جزئیات سایر اعضای باشگاه را به دست آورد.
این تکنیک “گلوله برفی” نامیده می شود زیرا گروه نمونه مانند یک گلوله برفی در حال غلتیدن رشد می کند. نمونه گیری غیراحتمالی به این معناست که پژوهشگران یا سایر شرکت کنندگان، نمونه را به جای انتخاب تصادفی انتخاب می کنند، بنابراین همه اعضای جامعه شانس یکسانی برای انتخاب شدن برای مطالعه ندارند.نمونه گیری گلوله برفی نیاز به تایید ویژه توسط هیئت بررسی نهادی (نظر استاد راهنما یا مشاور)، دارد که به موجب آن محققان باید توجیه معتبری برای استفاده از این روش ارائه دهند. این تکنیک در تحلیل های کیفی استفاده می شود. این روش به نمونه گیری کیفی نیز شناخته می شود و شباهت زیادی به نمونه گیری هدفمند دارد.
محققان همچنین باید اقدامات احتیاطی را برای محافظت از حریم خصوصی افراد بالقوه انجام دهند. به خصوص اگر موضوع حساس یا شخصی باشد، مانند مطالعات شبکه های مصرف کنندگان مواد مخدر یا موارد سیاسی.علاوه بر این، هر پاسخگو این فرصت را دارد که شرکت کند یا رد کند. در تکنیک هایی که به نظر تخصصی گروهی از خبرگان و صاحبنظران نیاز است، مانند تکنیک داده بنیاد و یا تکنیک های کمی تخصصی مانند تصمیم گیری چندمعیاره، روش نمونه گیری گلوله برفی مورد استفاده قرار می گیرد. نمونه گیری گلوله برفی زمانی استفاده می شود که محققان در یافتن شرکت کنندگان برای مطالعات خود مشکل دارند. این معمولاً در مطالعات روی جمعیتهای پنهان مانند مجرمان، فروشندگان مواد مخدر یا متخصصان و صاحب نظران در یک زمینه خاص رخ میدهد، زیرا دسترسی به این افراد برای محققان دشوار است.
این روش بسیار سودمند است زیرا شرکتکنندگان فعلی احتمالاً دیگرانی را میشناسند که دارای ویژگیهای مشابه مرتبط با مطالعه هستند.اعضای این جمعیتهای پنهان به دلیل اشتراک در علایق یا مشارکت در گروههای مشابه، تمایل زیادی به ارتباط نزدیک دارند و میتوانند دیگران را از مزایای مطالعه مطلع کنند و به آنها اطمینان خاطر از محرمانه بودن آنها بدهند. مزایای این روش نمونه گیری عبارتند از:
۱-نمونه برداری گلوله برفی به محققان این امکان را می دهد که مطالعاتی را انجام دهند که یافتن شرکت کنندگان ممکن است در غیر این صورت چالش برانگیز باشد. دسترسی به افراد مخفی مانند مصرف کنندگان مواد مخدر یا کارگران جنسی برای محققان دشوار است، اما نمونه برداری از گلوله برفی به محققان کمک می کند تا به این جمعیت های پنهان متصل شوند.
۲-نمونه برداری گلوله برفی نیاز به تأیید هیئت بازبینی سازمانی دارد تا اطمینان حاصل شود که مطالعه از نظر اخلاقی انجام شده است. علاوه بر این، هر پاسخ دهنده این فرصت را دارد که مشارکت کند یا مشارکت را رد کند.
۳-از آنجایی که از موضوعات فعلی برای مکان یابی سایر شرکت کنندگان استفاده می شود، محققان پول و زمان کمتری را برای برنامه ریزی و نمونه گیری سرمایه گذاری خواهند کرد.
نمونه برداری گلوله برفی خطی وابسته به یک توالی ارجاع خط مستقیم است که فقط با یک موضوع شروع می شود. این موضوع فردی یک ارجاع جدید را ارائه می دهد که سپس در گروه نمونه وارد می شود. این ارجاع یک ارجاع جدید دیگر را ارائه می دهد و این الگو تا رسیدن به حجم نمونه ایده آل ادامه می یابد.
در نمونهگیری نمایی غیر تبعیضآمیز گلوله برفی، اولین آزمودنی که در نمونه استخدام میشود، ارجاعات متعددی را ارائه میکند. سپس هر ارجاع جدید موضوعات تحقیقاتی بالقوه بیشتری را در اختیار محققان قرار می دهد. این توالی نمونه برداری از زنجیره هندسی تا زمانی ادامه می یابد که شرکت کنندگان کافی برای مطالعه وجود داشته باشد.
این نوع نمونه گیری از گلوله برفی بسیار شبیه به نمونه برداری نمایی بدون تبعیض گلوله برفی است، زیرا هر آزمودنی ارجاعات متعددی را ارائه می دهد.اما در این حالت از هر ارجاع فقط یک آزمودنی جذب می شود. پژوهشگران بر اساس اهداف و اهداف مطالعه تعیین می کنند که کدام ارجاع به استخدام درآید.
