آلفای کرونباخ معمول­ ترین ضریب پایایی ثبات داخلی است که  معرف میزان تناسب گروهی از آیتم ­هایی است که یک سازه را می ­سنجند. پایایی یک وسیلۀ اندازه گیری عمدتاً به دقت نتایج حاصل از آن اشاره می کند. کاپلان و ساکوزوا (۲۰۰۱) گفته‌اند” پایایی به دقت، اعتماد پذیری، ثبات، با تکرار پذیری نتایج آزمون اشاره می‌کند. وقتی گفته می­ شود ابزار گردآوری داده ­ها باید ویژگی پایایی یا (Reliability) را داشته باشند.  بدین معناست که اگر در چند زمان مختلف در یک جمعیت از ابزار پرسشنامه استفاده نمود، اختلاف چندانی در نتیجه وجود نداشته باشد.

آلفای cronbach یک روش معمول برای محاسبه پایایی پرسشنامه است. دامنه ضریب پایایی از صفر تا +۱ است به این معنا که اگر ضریب صفر باشد عدم پایایی و اگر این ضریب یک باشد پایایی کامل را نشان می­ دهد. هرچند پایایی کامل به ندرت دیده می­ شود و اغلب در صورت مشاهده، به نتایج حاصل شک می­ کنند.

برخی از محققین نسبت به اعتبار آلفا نظرهای متفاوتی دارند. ضریب Rho  را به عنوان یک جایگزین مناسب تر برای آلفای کرونباخ معرفی کرده اند. ضریب Rho که به آن پایایی همگون گفته می شود، برای آزمودن اعتبار درونی سازه ها در روش حداقل مربعات جزئی استفاده می شود. برای بررسی ابعاد درونی یک متغیر از شاخص های آلفای کرونباخ و ضریب Rho استفاده می شود. بنابراین می توان گفت ضریب Rho یک جایگزین بهتر برای آلفای کرونباخ محسوب می شود.

روش های تعیین پایایی

روشهای تعیین پایایی متنوع‌اند و ما آنها را با استفاده از پیشنهادهای ایبل (۱۹۷۲)، ویرسما و جورس (۱۹۹۰)، و مرفی و دیویدشوفر(۱۹۹۴) به شرح زیر دسته بندی می‌کنیم:
روش پایایی مصححان،
روش بازآزمایی،
روش فرم‌های هم ارز،
و روشهای همسانی درونی (روش دو نیمه کردن آزمون، روش کودر- ریچاردسون، و روش ضریب القای کرونباخ).

روش دو نیمه کردن آزمون

در روش دو نیمه کردن آزمون، آزمون‌ مورد نظر را یک بار با گروه واحدی از آزمون شوندگان اجرا می کنیم و، پس از اجرا، آن را به دو نیمه تقسیم می‌نماییم. در این روش، بهترین راه دو نیمه کردن آزمون این است که همۀ سوالهای فرد را یک آزمون به حساب آوریم، و همۀ سوالهای زوج را نیز آزمون دیگری بدانیم. ضریب همبستگی حاصل از نمرات دو نیمۀ آزمون ضریب پایایی هر یک از دو نیمه خواهد بود.

روش کورد ریچاردسون

در روش کودر-ریچاردسون نیز آزمون تنها یک بار اجرا می‌شود، اما در این روش همۀ ماده‌های آزمون تحلیل می‌شوند. کودر و ریچاردسون برای همسانی درونی آزمون و تعیین پایایی آن دو فرمول مورد استفاده قرار داده‌اند که به ۲۰kR و ۲۱ KR شهرت دارند.

روش ضریب آلفای کرونباخ

سومین روش تعیین پایایی آزمون با تاکید بر همسانی درونی روش ضریب آلفا نام دارد که به آن ضریب آلفا یا ضریب آلفای کرونباخ یا حتی آلفا نیز گفته می‌شود. کرونباخ (۱۹۵۱)، در دانشگاه استنفورد روش آماری ضریب آلفا را برای حل مشکل تعیین پایایی آزمون ­های چند سوالی ابداع کرد. روش پایایی آلفای کرونباخ معمول­ ترین ضریب پایایی ثبات داخلی است که در بیشتر مطالعات از آن استفاده می ­شود و معرف میزان تناسب گروهی از آیتم ­هایی است که یک سازه را می ­سنجند.

این روش یکی از روش ­های سنجش پایایی است که فقط به انجام یک بار آزمون نیاز دارد تا برآوردی از پایایی آزمون را فراهم کند. در کل، ضریب پایایی آلفای کرونباخ زمانی مفید است که سوالات به صورت صحیح-غلط طرح نشده باشند و جهت سنجش ثبات درونی سوالات به کار می ­رود.

در این فرمول، kتعداد زیرمجموعه پرسش­های پرسش­نامه،  Siواریانس هر زیرمجموعه و  Stواریانس کل سؤالات است. حد مورد انتظار آلفا در جدول زیر آمده است.

روش محاسبه آلفای کرونباخ در SPSS

گام اول- در سربرگ نرم افزار SPSS، منوی آنالیز و سپسس گزینه SCALE و پس از آن مانند شکل Reliability Analysis  می بایست انتخاب شود.

 Click Analyze -> Scale -> Reliability Analysis

‘گام دوم-با کلیک بر روی SCALE، صفحه زیر نشان داه می شود.

گام سوم-با فلش مشخص شده در شکل، متغیرهای سمت چپ به سمت راست وارد شوند. در قسمت پایین هم که به طور پیش فرض ALPHA بیانگر همان آلفای کرونیاخ است. قسمت SCLAE TABLE را خالی بگذارید.

گام چهارم-با کلیک بر روی گزینه سمت راست STATISTICS، گزینه های ITEM، SCALE، و چند مورد را که در شکل مشخص شده است، علامت بزنید.

گزینه CONTINUE  در انتهای صفحه زده شود.

در نهایت خروجی SPSS برای آلفای کرونباخ به صورت شکل ۶ است.

آلفای کرونباخ می بایست بالاتر از ۰.۷ به دست آید. در این آزمون عدد ۰.۸۰۵ به دست آمده است. بنابراین مورد تائید است.

منبع

Lavrakas, P. (2008). Encyclopedia of Survey Research Methods ۱st Edition. SAGE

برای آموزش محاسبه آلفای کرونباخ روی لینک زیر کلیک نمایید

آموزش محاسبه آلفای کرونباخ