نوآوری مقرون به صرفه (frugal innovation) به نوعی نوآوری یا اختراعی اشاره دارد که با منابع محدود و هزینه کم به دنبال حل مسائل با رویکردهای اقتصادی و کارا می‌باشد. نوآوری مقرون به صرفه یک رویکرد به نوآوری است که در آن تاکید بر افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها برای توسعه محصولات و خدمات است. این نوع نوآوری به حل مسائل و ایجاد محصولات و خدمات با منابع محدود و مصرف کم منابع می‌پردازد.
تعدادی از ویژگی‌های نوآوری مقرون به صرفه عبارتند از:
۱. تمرکز بر مشتری: در این نوع نوآوری، توجه به نیازها و تقاضای مشتریان اولویت دارد و محصولات یا خدمات به شکلی تولید می‌شوند که به بهترین شکل ممکن به این نیازها پاسخ دهند.
۲. سادگی و کارآیی: معمولاً نوآوری مقرون به صرفه بر روی سادگی در طراحی محصول و فرآیندها تأکید دارد تا هزینه‌ها و پیچیدگی را کاهش دهد.
۳. استفاده از منابع محدود: از جمله ویژگی‌های مهم این نوع نوئوری استفاده بهینه از منابع محدود مانند انرژی، مواد اولیه، زمان و نیروی کار است.
۴. قیمت پایین: محصولات یا خدمات نوآورانه معمولاً با قیمت گذاری مناسب و قابل دستیابی برای گروه‌های وسیعی از افراد تولید می‌شوند.
۵. تکنولوژی ساده: از آنجا که تکنولوژی ساده‌تر معمولاً ارزان‌تر است، نوآوری مقرون به صرفه از تکنولوژی‌های کم‌هزینه و موجود برای توسعه محصولات استفاده می‌کند.
نوآوری مقرون به صرفه به عنوان یک راهبرد موثر در توسعه کشورهای در حال توسعه و همچنین در تحقق توسعه پایدار به وسیله کاهش اثرات منفی بر محیط زیست نیز شناخته می‌شود.
جایگاه نوآوری مقرون به صرفه
نوآوری مقرون به صرفه یک جایگاه مهم در جهان کسب و کار و توسعه اقتصادی دارد. این نوع نوآوری در بسیاری از زمینه‌ها و صنایع نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. در زیر، جایگاه نوآوری مقرون به صرفه در چند حوزه مختلف توضیح داده می‌شود:
۱. کسب و کار: نوآوری مقرون به صرفه برای کسب و کارها امکان تولید محصولات و خدمات با کیفیت و قیمت پایین را فراهم می‌کند. این امر می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش سودآوری کمک کند. همچنین، این نوع نوآوری می‌تواند به جلب بازارهای جدید و افزایش مشتریان منجر شود.
۲. توسعه اقتصادی: نوآوری مقرون به صرفه می‌تواند به توسعه اقتصادی کشورها کمک کند، به ویژه در کشورهای در حال توسعه. با تولید محصولات و خدمات با هزینه کمتر، می‌توان بیشترین بهره‌وری از منابع محدود کشور داشت و اشتغال را افزایش داد.
۳. توسعه پایدار: نوآوری مقرون به صرفه می‌تواند به تحقق توسعه پایدار کمک کند. با کاهش مصرف منابع و انرژی، این نوع نوآوری به حفاظت از محیط زیست و کاهش اثرات منفی زیست محیطی کمک می‌کند.
۴. بهبود زندگی افراد: نوآوری مقرون به صرفه می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق ارائه محصولات و خدمات قابل تأمین با قیمت مناسب کمک کند. این امر می‌تواند به دسترسی به آمکانات اساسی مانند غذا، آب، بهداشت و تعلیم به گروه‌های جمعیتی آسیب‌پذیر کمک کند.
۵. صنعت بهداشت و درمان: در حوزه بهداشت و درمان، نوآوری مقرون به صرفه می‌تواند به ارائه خدمات پزشکی با کیفیت و هزینه کمک کند. این امر می‌تواند دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و درمانی را به عنوان حق اساسی برای جوامع بهبود بخشد.
نوآوری مقتصد به عنوان یک راهبرد موثر در توسعه اقتصادی و اجتماعی، کاهش فشارهای محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی افراد در سطح جهانی تأثیرگذار است. این نوع نوآوری به توازن میان توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند و به عنوان یک رویکرد مهم در دنیای مدرن تأیید شده است.
در زیر، چند نمونه از نوآوری صرفه جویانه معرفی شده است:
۱. لامپ‌های LED: لامپ‌های ال‌ای‌دی به دلیل مصرف انرژی کمتر و عمر طولانی تر نسبت به لامپ‌های فلورسنت و لامپ‌های فیلامنتی، مثال خوبی از نوآوری مقتصد در زمینه نورپردازی و مصرف انرژی هستند.
۲. موبایل‌های ارزان قیمت: تولید موبایل‌های ارزان قیمت با امکانات اساسی به کمک ارتقاء دسترسی افراد به فناوری ارتباطی و افزایش توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه کمک کرده است.
۳. میکرومالت: توسعه فرآیندهای تولید میکرومالت با هزینه کم، تولید مالت با کیفیت بالا و منابع مصرفی کمتر برای تولید کمک می‌کند. این نوع نوآوری در صنعت مشروبات معمولی است.
۴. نرم‌افزارهای بانکداری اینترنتی: ایجاد نرم‌افزارهای بانکداری اینترنتی که به افراد اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به حضور فیزیکی در شعب بانک کارهای مالی خود را انجام دهند، یک نمونه دیگر از نوآوری صرفه جویانه در حوزه خدمات مالی است.
۵. ماشین‌های خودران: توسعه ماشین‌های خودران با تکنولوژی‌های پیشرفته که به عنوان نمونه مقتصد از نوآوری در حمل و نقل تلقی می‌شوند، می‌تواند به بهبود ترافیک، کاهش تصادفات جاده‌ای و کاهش مصرف سوخت کمک کند.
۶. پنل‌های خورشیدی با قیمت مناسب: توسعه پنل‌های خورشیدی با هزینه کمتر به تأمین انرژی خورشیدی برای منازل و سازمان‌ها بازار دسترسی آسان‌تری فراهم کرده و به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.
۷. کمپوست فرق: ابداع دستگاه‌های کمپوست فرق کوچک و قابل حمل که به تبدیل مواد آلی به کود آلی با هزینه کم کمک می‌کنند. این نوع نوآوری می‌تواند به کاهش پسماند و بهبود کیفیت خاک کمک کند.
۸. ابزارهای کشاورزی مکانیزه: توسعه ابزارهای کشاورزی مکانیزه با هزینه کمتر که به کشاورزان امکان افزایش بهره‌وری و تولید محصولات با کیفیت بالا را می‌دهد، یک نمونه از نوآوری صرفه جویانه در صنعت کشاورزی است.
این نمونه‌ها تنها یک بخش از نوآوری‌های مقتصد یا صرفه جویانه هستند و در زمینه‌های مختلف دیگر نیز مشاهده می‌شوند. این نوع نوآوری با کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری، و بهبود کیفیت زندگی افراد به توسعه اقتصادی و اجتماعی کمک می‌کند.
