روش فراتحلیل

روش فراتحلیل

روش فراتحلیل یا متا آنالیز (Meta-Analysis)، یک روش کمی و عینی برای ترکیب نتایج مطالعات پیشین در یک موضوع خاص است. همچنین روش مناسبی برای خلاصه سازی نتایج تعداد زیادی از تحقیقات، در مقایسه با داوری ذهنی درباره تحقیقات است. فرا تحلیل روشی برای ترکیب و مقایسه مطالعات انجام شده در حوزه های مختلف علمی از جمله علوم اجتماعی، علوم رفتاری، علوم پزشکی، علوم زیست محیطی و علوم کشاورزی است.

جین گلاس فراتحلیل را براى اولین بار در سال ١٩٧٧ استفاده کرد. البته سابقه عملى چنین کارى به سال ١٩٠۴ و فعالیت علمى کارل پیرسون در حوزه اطلاعات پزشکى برمى گردد. گلاس، داده هاى مطالعات پیشین به عنوان واحد تجربى در یک مطالعه جامع محسوب مى شود و اندازه اثر یا رابطه به عنوان داده هاى این مطالعه قابل استفاده است.

مفهوم فراتحلیل

در تعریف دیگر، فراتحلیل عبارت از رویکرد کمى که براى ترکیب نظام مند،  تحقیقات قبلى و آن چه که توسط محقیقن پیشین انجام شده است براى دست یابى به جمع بندى درباره بدنه تحقیق و کشف دانش جدید انجام مى شود. این تکنیک کمی تواند به اثربخشى یافته ها، کشف خلأ علمى و برنامه ریزى براى پژوهش هاى جدید در زمینه موضوع کاربردى مورد نظر منجر شود .

در فراتحلیل ، ادبیات موضوع از منابع مکتوب مورد بررسى نظام مند قرار مى گیرد تا مشخص شود که بر مبناى تحقیقات گذشته ، اثر یک متغیر روى متغیر دیگر چقدر است . این روش مشابه است که در آن موضوع مورد مطالعه به جاى افراد ، نتایج تحقیقات است . با این تفاوت که شرایط مطالعه در اینجا دشوارتر است. فراتحلیل یک نوع مرور ادبیات است که در آن براى تلخیص یافته هاى پژوهش هاى مختلفى که روى موضوع واحدى انجام شده است ، از روش هاى کمى استفاده مى شود . در اینجا به این نکته تصریح مى شود که متا آنالیز فقط زمانى به کار مى رود که مطالعات مورد بررسى ، کمّى باشند . در مجموع مى توان گفت که فراتحلیل :

-نوع خاصى از ترکیب تحقیقاتى است که داراى فرضیه هاى مشابهى است.

-تجزیه و تحلیل هاى کمى را تحلیل ثانویه مى کند.

-منابع داده هاى آن ، نتایج تحقیقاتى است که در گذشته انجام شده است.

-هدف آن شناسایى رابطه یا تأثیر متغیرها در تحقیقات متعدد است.

-فقط در تحقیقات کمى اعم از همبستگى، آزمایشى و شبه آزمایشى به کار مى رود.

-سعى مى کند به مشکل قدرت آمارى پائین تحقیقات داراى نمونه آمارى کوچک فائق آید.

گام های روش فراتحلیل

تمامى تحقیقات مورد مطالعه در فراتحلیل از وزن یکسانى برخوردار نیستند. در  متا آنالیز به پژوهش هایى که اطلاعات بیشترى ارائه مى دهند   وزن بیشترى داده مى شود. یعنى تحقیقاتى که تعداد مشارکت کنندگان شان بیشتر است، پیشامدهاى بیشترى را مورد بررسى قرار داده اند و داده هاى شان پراکندگى کمترى دارد ، ارزشمندتر هستند. بنابراین وزن بیشترى به آن ها داده مى شود. البته وزن تحقیقات وابستگی زیادى به اندازه فاصله اطمینان دارد. به این معنى که هر چه فاصله اطمینان کمتر باشد، وزن تحقیق بیشتر مى شود.

همچنین به غیر از وزن تحقیقات و میانگین گیرى از داده هاى گردآورى شده پیرامون متغیرهاى مورد مطالعه، مباحث زیر جزء موضوعات و مباحث اصلى فراتحلیل محسوب مى شود:

-تدوین پروتکل انتخاب پژوهش

-شناسایى مقیاس هاى مرتبط با پى آمد

-ارزیابى کیفیت پژوهش

-ارزیابى مشکلات مرتبط با روش هاى مختلف ارائه داده ها

-مقیاس هاى مختلف پى آمد مشابه

-مقیاس هاى مختلف سنجش

-برآوردهاى آمارى مورد استفاده

-آزمون هاى آمارى مورد استفاده

-تصمیم درباره داده ها و نحوه ترکیب آنها ، محاسبه مقیاس تلخیص و در نظر گرفتن تحلیل حساسیت

-ارزیابى ناهمگونى تحقیقات

-ملاحظه سوگیرى انتشار

انسجام مطالعات مورد بررسی، مهم ترین هدف فراتحلیل است. این هدف شامل دو رویکرد ترکیب و مقایسه مطالعات قبلی در فراتحلیل می شود.

مفروضات روش فراتحلیل

پژوهش هایى که با  روش فراتحلیل مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابى قرار مى گیرند ، بایستى براساس پیش فرض هاى زیر انتخاب شده باشند:

۱-همه در ارتباط با یک موضوع واحد باشند.

۲-از نوع علمى – مقایسه اى ، آزمایشى ، شبه آزمایشى یا همبستگى باشند.

۳-همه داراى فرضیه واحد باشند .

۴-از ابزار و آزمون هاى یکسانى استفاده کرده باشند .

۵-از توزیع نرمال برخوردار باشند.

۶-مستقل از یکدیگر باشند.

۷-اندازه اثر بیان گر اندازه و جهت رابطه مورد نظر باشد.

۸-اندازه اثر مستقل از حجم نمونه باشد.

۹-نوع اندازه اثر باید قابل مقایسه باشد.

۱۰-محاسبه خطاى استاندارد براى اندازه اثر امکان پذیر باشد ، چون براى محاسبه وزن هاى اندازه اثر ، داشتن خطاى استاندارد ضرورى است.

۱۱-به تمامى تحلیل ها وزن داده شود.

meta-analysis-فراتحلیل

چک لیست انتخاب پژوهش ها برای روش فراتحلیل

۱-عنوان پژوهش انتخاب شده

۲-مشخصات کامل مجریان پژوهش

۳-سال انجام پژوهش

۴-محل انجام پژوهش

۵-سوالات پژوهش

۶-فرضیات پژوهش

۷-ابزارهای جمع آوری اطلاعات

۸-روایی ابزارهای جمع آوری اطلاعات

۹-پایایی ابزارهای جمع آوری اطلاعات

۱۰-جامعه آماری پژوهش

۱۱-نمونه و روش های نمونه گیری

۱۲-روش انجام پژوهش

۱۳-متغیرهای پژوهش

۱۴-سطح معناداری آزمون های به کار گرفته شده

۱۵-توان آزمون های به کار گرفته شده

۱۶-اندازه اثر

منبع

www.sciencedirect.com

برای آموزش روش فراتحلیل بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

آموزش روش فراتحلیل

مدیر آماری-مشاوره آماری-STATISTICAL-CONSULTING

۱۰ نظر

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

مدیر آماری