روش SODA مخفف واژگان Strategic Options Development and Analysis یک روش حل مسائل پیچیده در تحقیق در عملیات نرم است. روش سودا به معنی توسعه و تحلیل گزینه های استراتژیک توسط ادن و آکرمن (۱۹۸۷) معرفی شد. روش سودا روشی مناسب و کیفی برای حل مسائل پیچیده که در زمره روش های تصمیم گیری چند معیاره است.
روش SODA از نگاشت شناختی برای شناخت مسئله و آنچه ممکن است در مورد آن رخ دهد، استفاده می کند. هدف SODA ارائه مدلی برای یک تیم مدیریتی به عنوان ابزاری برای کمک به مذاکره، کار با فردیت و ذهنیت به عنوان مبنایی برای تعریف مشکل و خلاقیت است. به جای اینکه به سمت انتزاع یا سادگی حرکت کند، تمایل به تولید مدل‌های غنی‌تر دارد و مدیریت استراتژیک را به‌جای برنامه‌ریزی، در قالب تغییر تفکر و عمل می‌بیند.
هدف روش SODA ایجاد سطوح بالایی از مالکیت برای یک مشکل از طریق توجه به تعریف و مذاکره است. این برای گروه های چهار تا ده شرکت کننده در نظر گرفته شده است. این فرآیند از دو رایانه شخصی، نرم افزار ویژه (COPE)، یک (ترجیحاً دو) نمایشگر بزرگ، فضای خالی دیوار، کاغذهای بزرگ و خودکارهای مبتنی بر آب استفاده می کند. این توسط دو تسهیل کننده مدیریت می شود – یکی که در درجه اول به محتوا و دیگری به پردازش توجه دارد. SODA در ابتدا توسط کالین ادن در دانشگاه باث ساخته شد.
COPE (اکنون به صورت تجاری Banxia “Decision Explorer” در دسترس است). نرم افزار نقشه برداری شناختی COPE به طور خاص برای استفاده با SODA ایجاد شده است. COPE برای ترسیم نقشه‌های شناختی فردی از فضای مشکل و سپس ترکیب آن نقشه‌های فردی در یک نقشه گروهی استفاده می‌شود که می‌تواند هم حوزه‌های اجماع و هم حوزه‌های اختلاف را برجسته کند.
مراحل روش سودا عبارتند از:
۱-مصاحبه فردی
۲-تشکیل نقشه مربوط به خبره
۳-ادغام نقشه ها و تشکیل نقشه تجمیع شده
۴-تشکیل کارگاه
۵-مدل سازی
۶-تجزیه و تحلیل
در گام اول، مصاحبه فردی انجام می شود. در این مرحله، تسهیلگر به ظور مجزا با هریک از خبرگان مصاحبه انجام می دهد. این مصاحبه با توجه به شرایط مسئله می تواند ساختاریافته، نیمه ساختاریافته و یا ساختارنیافته باشد. در این مرحله تسهیلگر ذهن خبره مورد نظر را به سمت مسئله هدایت می کند و نظرات او را ثبت می نماید.
گام دوم تشکیل نقشه مربوط به خبره است. پس از مرحله اول و اتمام مصاحبه، با توجه به اطالعات جمع آوری شده، نقشه هر خبره را تشکیل می دهد و تمام نقطه نظرات خبره را تبدیل به نقشه می کند.
گام سوم در روش SODA ادغام نقشه ها و تشکیل نقشه تجمیع شده است. بعد از برگزاری جلسه مصاحبه با هریک از خبرگان و تشکیل نقشه ای از اظهارات هریک، در این مرحله
تسهیلگر این نقشه ها را با بررسی نقشه های تشکیل شده و اظهارات همه خبرگان باهم ادغام می کند. نقشه ای واحد تشکیل می دهد که این نقشه، حاصل نظارت همه خبرگان است.
گام چهارم روش سودا تشکیل کارگاه است. بعد از اینکه نقشه واحد شکل گرفت، این نقشه به طور مجدد در معرض دید تمام خبرگانی که با آنها مصاحبه انجام شد قرار می گیرد. در این مرحله، نقشه با استفاده از نقطه نظرات خبرگان می تواند ویرایش گردد.
گام پنجم مدل سازی است. در این مرحله، تسهیلگر با استفاده از نرم افزار، مدل مسئله را تشکیل می دهد. با استفاده از آن، مدل مسئله را تجزیه و تحلیل می کند.
گام ششم روش SODA تجزیه و تحلیل است. با استفاده از نرم افزارDecision Explorer مدل مسئله تجزیه و تحلیل می شود. در این تجزیه و تحلیل، اهداف، موضوعات کلیدی و گزینه های کلیدی مشخص می شوند و خبرگان با استفاده از این گره های مشخص شده، استراتژی های الزم را ارائه می دهند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد روش SODA بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
