روش MACBETH (اندازه گیری جذابیت با تکنیک ارزیابی مبتنی بر طبقه بندی) یک روش کمی سازی از تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره تعاملی است. روش MACBETH (Measuring Attractiveness by a Categorical Based Evaluation Technique یک روش تصمیم گیری چند معیاره توسط کاستا و وانسینک در سال ۱۹۹۴ ارائه شد. روش مک بث یا MACBETH برای ساخت یک مدل ارزش کمی (عددی) بر اساس قضاوت های مقایسه زوجی کیفی (غیر عددی) استفاده می شود. روش MACBETH یک رویکرد تعاملی برای کمی سازی قضاوت های ارزشی در مورد عناصر یک مجموعه محدود است.روش MACBETH در نرم افزار M-MACBETH انجام می شود.
این روش عملکرد کمی و تجمیع را از مقایسه دو به دو کیفی شرایط مبتنی بر تصمیم گیرنده تعریف می کند. روش مک بث این امکان را فراهم می کند تا پژوهشگران از مجبور کردن تصمیم گیرندگان به ارائه نمایش های عددی ترجیحات خود جلوگیری کنند. در این روش ، تحلیل سلسله مراتبی از گزینه های سازمان یافته با توجه به سطح جذابت آنها برای تصمیم گیرنده ، امکان پذیر است. بنابراین قبل از هر چیز تصمیم گیرنده برای انتخاب مناسب ترین گزینه باید معیارهای تصمیم گیری را تعیین کند. معیارهای انتخاب شده یک درخت ارزش (سلسله مراتب ارزش) را تشکیل می دهند که روند تصمیم گیری را به صورت تصویری ارائه می دهد.
۱-شناسایی عوامل تصمیم گیری و معیاره (به تصمیم گیری ها، اقدامات هم گفته می شود).
۲-ساختن ماتریس تصمیم گیری
۳-وارد کردن معیارها
۴-انجام مقایسه براساس معیارهای کیفی
۵-حل ناسازگاری ها
۶-ارزیابی معیارها
۷-تجزیه و تحلیل میزان حساسیت
۸-تجزیه و تحلیل پایایی محاسبات
گام اول تشکیل ماتریس تصمیم براساس معیارهای تصمیم گیری است.
گام دوم، ارزیابی گزینه ها است. برای ارزیابی عملکرد گزینه ها، تصمیم گیرنده باید همزمان دو محرک را با قضاوت های کیفی در مورد تفاوت جذابیت آنها بر اساس مقیاس قضاوت معنایی مقایسه کند. قضاوت در روش مک بث در یک طیف ۷ تایی ۰ تا ۶ انجام می شود. فرآیند مقایسه مقیاس معنایی روش مک بث نامیده می شود.
۰= بیتفاوتی
۱=گزینه بسیار ضعیف
۲-گزینه ضعیف
۳=گزینه متوسط
۴=گزینه قوی
۵=گزینه خیلی قوی
۶=گزینه مناسب
گام سوم مقایسه گزینه ها در ماتریس تصمیم است. اول از همه مقایسه دو به دو گزینه ها از نظر هر معیار انجام می شود، سپس برای تعیین وزن معیارها مقایسه معیارها توسط تصمیم گیرنده انجام می شود. برای جلوگیری از ناسازگاری ، واحدهای مقایسه باید به ترتیب نزولی در ماتریس قرار گیرند. بنابراین دو واحد مقایسه باید به عنوان سطح خوب یا خنثی در نظر گرفته شوند.
در نهایت در نرم افزار M-MACBETH یک درخت ارزش یا درخت ارزش خانوادگی برای دسته بندی تصمیم ها ارائه می شود.
n(n-1)/2 مقایسه در روش مک بث انجام می شود و بر اساس جدول مقیاس معنایی روش مک بث نمره دهی می شود. در نرم افزار M-MACBETH با وارد کردن مقادیر تصمیم، روش مک بث را پیاده سازی کرد.
Bana e Costa C.A., De Corte J.M., Vansnick J.C. (2005), “On the Mathematical Foundations of MACBETH”, in J. Figueira, S. Greco and M. Ehrgott (eds.), Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys, Springer, New York, pp. 409-442.
Bana e Costa C.A., De Corte J.M., Vansnick J.C. (2004), “MACBETH”, LSE OR Working Paper 03.56, London School of Economics, London.
Bana e Costa C.A., Chagas, M.P. (2004), “A career choice problem: an example of how to use MACBETH to build a quantitative value model based on qualitative value judgments”, European Journal of Operational Research, 153, 2 (323-331).
برای آموزش روش مک بث روی لینک های زیر کلیک نمایید.