مالتی گراندد (Multi grounded)، یک روش کیفی از مشتقات نظریه داده بنیاد است که از تلفیق مفاهیم تجربی و نظری ایجاد می شود. نظریه داده بنیاد (GT) در بسیاری از زمینه ها یک رویکرد ثابت برای توسعه نظریه مبتنی بر تجربی است. رویکرد گراندد تئوری از نظریهپردازی جامعهشناختی مبتنی بر تجربی توسط گلاسر و استراوس (۱۹۶۷) پدیدار شد. اکنون گراندد تئوری رویکرد گسترده برای تجزیه و تحلیل (عمدتا) داده های کیفی در زمینه علوم اجتماعی است. نظریه داده بنیاد مرحله تجزیه و تحلیل و انتزاع داده های تجربی را به دسته ها و ساختارهای نظری سیستماتیک کرده است.
هدف این مقاله به چالش کشیدن برخی از زیرساخت های گراندد تئوری و پیشنهاد یک رویکرد جزئی جایگزین برای توسعه نظریه داده بنیاد است که ما آن را نظریه چند پایه (MGT) یا مالتی گراندد می نامیم. این رویکرد جایگزین را بر اساس نظریه داده بنیاد قرار می دهیم. به عنوان یک ایده اصلی، رویکرد جایگزین مالتی گراندد شامل سه نوع فرآیند نظریه داده بنیاد است:
۱-رویکرد تجربی ۲-رویکرد نظری ۳-رویکرد تلفیقی
روش استقرایی کار با داده ها را نقطه قوت اصلی روش داده بنیاد می دانیم، اما آن را به عنوان یک ضعف نیز در نظر می گیریم. ما ادعا می کنیم که عدم تمایل گراندد تئوری به ارائه نظریه های ثابت به معنای از دست دادن دانش است. در مراحل معینی از روند توسعه نظریه، استفاده از نظریههای موجود ممکن است الهام بخش باشد و شاید برخی از انتزاعات انجام شده را نیز به چالش بکشد. امکان مقایسه و مقایسه یافته ها و انتزاعات تجربی با سایر نظریه ها وجود دارد. از سوی دیگر، در یک انتزاع استقرایی محض، خطر آشکار انزوای دانش وجود دارد. ما ادعا می کنیم که توسعه تئوری باید یکپارچه سازی و ترکیب دانش را هدف قرار دهد. این بدان معنی است که نظریه های موجود را می توان به طور فعال مورد استفاده قرار داد، با هدف ترکیب دانش چنین نظریه های موجود و انتزاعات جدیدی که از کدگذاری داده های جدید به دست آمده است.
چارچوب مالتی گراندد تئوری Multi-Grounded Theory نخستین بار در سال ۲۰۰۲ توسط گلدکول و کرانهلم ارائه شد. هدف از این نظریه به چالش کشیدن برخی بنیادهای گراندد تئوری است. نظریه دادهبنیاد چندگانه هم بر پایه گراندد تئوری بنا نهاده شده و هم عکس العملی در مقابل آن به حساب میآید. مالتی گراندد تئوری را میتوان یک رویکرد توسعهیافته جایگزین برای آنالیز دادهها و توسعه تئوری توصیف کرد. این روش تنها از صحهگذاری تجربی استفاده نمیکند. بلکه به ورای قیاس خالص میرود و گراندینگ نظری را به گراندینگ تجربی اضافه میکند.
در رویکردی که در اینجا ارائه می شود، نظریه داده بنیاد چندگانه (MGT)، سعی شده است جنبههای خاصی از استقراءگرایی و قیاسگرایی با هم ترکیب شوند. با روحیه دیالکتیکی، ما سعی می کنیم با اجتناب از نقاط ضعف و گنجاندن نقاط قوت در هر رویکرد، مخالفت ها را از بین ببریم.
بخش بزرگی از گراندد تئوری در رویکرد مالتی گراندد وجود دارد. می توان گفت یک افزونه و اصلاح در رویکرد داده بنیاد است. نگرش باز نسبت به داده های تجربی یکی از نقاط قوت اصلی گراندد تئوری است و این نیز در مالتی گراندد گنجانده شده است. استفاده سیستماتیک تری از نظریه های قبل موجود در رویکرد استقرایی گراندد تئوری اضافه شده است. دو فرآیند داده بنیاد صریح (نظری و درونی) نیز علاوه بر زمینه سازی تجربی اضافه شده است. این فرآیندهای داده بنیاد مختلف فرآیندهای جداگانه ای در ساختار کاری مالتی گرانند هستند که در ادامه توضیح داده خواهد شد. آنها همچنین نمایانگر پرسپکتیو افزایش یافته داده بنیاد در مالتی گراندد می باشند. می توان گفت پرسپکتیو چند پایه ای در گراندد تئوری هستند.
ساختار یک نظریه داده بنیاد چندگانه یا مالتی گراندد، نظریه ای است که در آن مراحل زیر پایه گذاری شده است:
• داده های تجربی (ترجیحاً عمدتاً از طریق رویکرد استقرایی) – زمینه سازی تجربی.
• نظریه های از قبل موجود (به خوبی برای پدیده های نظریه پردازی شده انتخاب شده اند) مبانی نظری.
و
• تطابق صریح در درون خود نظریه (بین عناصر در نظریه) – زمینه سازی درونی.
به طور کلی در این روش از تلفیق روش داده بنیاد و فراترکیب استفاده می شود. در روش گراندد تئوری براساس مصاحبه های عمیق، رویکرد تجربی رعایت می شود. در روش فراترکیب نیز با بررسی نظریات دیگر محققان، رویکرد نظری رعایت می شود. در نهایت نیز این براساس روش گراندد تئوری درونی، داده های نظری و تجربی با هم تلفیق می شود. مالتی گراندد براساس این سه گام یک روش کامل کیفی محسوب می شود.
کاملاً قابل قبول است که اجازه داده شود سؤالات تحقیق از طریق کار تجربی و نظری تکامل یابد. بنابراین، ما بر نقش نظریه ها و علاقه پژوهشی بیش از نظریه پردازان کلاسیک گراندد تئوری تاکید می کنیم. همچنین سوالات عملیاتی تحقیق باید در طول زمان توسعه یابد و باید از نظریه های بیرونی به روشی سازنده در طول فرآیند تحقیق استفاده کرد.
رویکرد مالتی گراندد در حال تکامل (با تغییرات مختلف) در چندین مطالعه تحقیقاتی استفاده شده است. نمونه هایی از چنین مطالعاتی که از مالتی گراندد استفاده می کنند، روش هایی برای تغییر سازمانی هستند.
Cronholm, S. (۲۰۰۲). Grounded theory in use: A review of experiences. In Proceedings of European Conference on Research Methods in Business, Reading, United Kingdom
Cronholm, S. (۲۰۰۵). Multi-grounded theory in practice: A review of experiences from use. In Proceedings of QualIT2005, Brisbane
برای آموزش روش مالتی گراندد بر روی لینک زیر کلیک نمایید